Thursday, 29 August 2024

Hantita de sufero, tenata de espero

Ĉu ĉi tio iam finiĝos? Kiam Israelo estos respondeca pri la krueleco, kiun ili senĉese faras?

 

Huda Skaik
Gaza Sektoro / la 22-an de aŭgusto 2024

originala artikolo (en la angla)

 

La revo reveni al normala vivo en norda Gazao nutras mian eltenemon.

Movo havas manieron senvestigi vivon al siaj plej bazaj elementoj. La 6-an de februaro 2024, mia familio kaj mi estis perforte delokigitaj de norda Gazao al Nuseirat en la mezo de la Strio.

De sep monatoj, provizora tendo el nilono estas nia hejmo. Litkovriloj estas sternitaj sur la tero por dormi. Dudek parencoj dividas ĉi tiun tendon. Persona spaco ne ekzistas, tial mi ne registriĝis al la reta kurso anoncita de mia universitato. Dum la tago, mi iras kun mia paĉjo al la merkato por aĉeti manĝaĵojn. Foje mi marŝas al la maro por profunde spiri kaj trankviligi mian animon.

Estas malmulte da loko por la pli malpezaj aspektoj de la vivo. Konversacioj temigas ĉiutagan supervivon, la perdon de amatoj, la senĉesa timo de plia perforto kaj komunaj memoroj. Ni sekvas la novaĵojn, esperante, ke la intertraktado estos sukcesa.

Infanoj ludas, desegnas imagajn bildojn, legas kaj kreas teatraĵojn, kiuj proponas mallongan fuĝon el milito.

Kiam la infanoj flugas kajtojn, mi memoras la lastan poemon de D-ro Refaat Alareer:

tiel ke infano, ie en Gazao
… vidas la milvon, mian kajton, kiun vi faris, flugantan supre,
kaj pensas por momento, ke anĝelo estas tie
revenigante amon.

La malmola tero sub mi

Mateno komenciĝas kun rigideco ĉar la sola remburaĵo sub mia korpo estas vintra jako. Neniu kuseno lulas mian lacan kapon. Infere varma vetero malfaciligas la spiron. La konstantaj moskitoj pikantaj niajn korpojn malfaciligas la dormon. La malmola tero sub mi estas konstanta rememorigo pri la komforto, kiun mi iam prenis por koncedita.

Ĉiutaga vivo estas farita el sennombraj taskoj kiuj estas laborintensaj kaj humiligaj. Mia frato plenigas akvogalonojn post atendado en longaj, senfinaj vicoj, rito kiu konsumas altvaloran tempon kaj energion. Mia panjo kuiras super malfermita lignofajro anstataŭ gasforno. Fuma aero kaj malebena varmo faras prepari manĝojn malfacila.

Se mi volas trinki teon aŭ kafon, mi atendas ĉirkaŭ 20 minutojn, ke la akvo bolu sur la fajro. Legomoj, fruktoj kaj kokido haveblas je neatingebla prezo.

Komuna papero kaj varmaj duŝoj kun pura akvo estas neimageblaj luksoj. Duŝoj estas rudimentaj boteloj da akvo varmigita de la suno. Sapo estas multekosta lukso. Pura tuko por lavi estas altvalora. Por konservi bazajn komfortojn, viroj senlace laboras kolektante kaj hakante lignon.

Israelaj virabeloj zumas super ni kune kun sono de raketoj, tankoj, kugloj kaj apaĉaj helikopteroj. La resonanca ekprospero de tanka artilerio forlasas ŝokondojn kiuj povas esti sentitaj kune kun la ombro de morto.

Timo kaptas niajn korojn per ĉiu laŭta kaj malbonaŭgura sono de misiloj. Oni diras al ni: "Se vi aŭdas la sonon de misilo, vi ne mortos ĉar la misilo estas pli rapida ol la sono. La misilo, kiu mortigos vin, ne estos aŭdata!”

Mia poŝtelefono estas la sola ligilo, kiu tenas min en kontakto kun familio kaj amikoj en la nordo. Mi provas voki ĉiutage, kio ne estas facila ĉar necesas kvin horoj por ŝarĝi mian telefonon.

Niaj konversacioj estas plenaj de nostalgio pri tempo, kiam la vivo estis pli sekura. Ni revas pri la finiĝo de la milito kaj reveno hejmen. Ni diskutas niajn nunajn luktojn; homoj en norda Gazao malsatas, kun nur enlatigitaj manĝaĵoj por manĝi, se ili bonŝancas. Al ili mankas medicino kaj kuracado. Ilia sufero malĝojigas kaj doloras min.

Monokromata ekzistado

Estas nekredeble, ke ĉi tiu genocido baldaŭ markos unu jaron. Ĉu ni pasigos alian aŭtunon tiel, alian vintron aŭ printempon? Ĉu ĉi tiu milito iam finiĝos? Gazao estas nia malliberejo. Ni estas forgesitaj de la mondo. Tio estas terure dolora.

Ĉiu momento glitas tra niaj fingroj kiel sablo en sablohorloĝo. Ni maljuniĝas. Ni estas en malkresko. Dum la tempo daŭras, la viglaj koloroj de junula entuziasmo kaj revoj fadas en monokromata ekzisto. Navigi tra senĉesa malfacilaĵo lasas nin kun sento de melankolio. Nia ekzistado estas senfina krepusko.

Mi sopiras al la simplaj plezuroj de hejmo. Mi sopiras al la oportuno trinki varman tason da teo preparitan sur gasforno. Mi sopiras la komforton manĝi en pura, seninsekta hejmo, la trankvilon dormi en lito kun molaj kusenoj, trinki glason da malvarma akvo el la fridujo, duŝi kun ŝampuo en nia banĉambro kaj porti vestaĵojn lavitajn en lavmaŝino.

Mi sopiras la tagojn, kiam mi studis en la universitato kaj esploris Ŝekspiron kaj legis poezion. Mi sopiras dividi ĉi tiun pasion kun geamikoj; vestiĝi bele, esti ĉirkaŭita de personaj havaĵoj en mia ĉambro, kie libroj estas disĵetitaj trans la skribotablo.

Mi sopiras resti maldorma la tutan nokton prepari por prelegoj. Eĉ mankas al mi rigardi mian vizaĝon en la spegulo. Ĉi tiuj ne estas nur oportunaĵoj sed simboloj de vivo, kiu nun sentas sin malproksima kaj neatingebla. Sed mi estas decidita teni mian dignon.

Hejmo

Hejmo estas vorto, kiu enhavas multe da komforto kaj varmo.

Mi sopiras al mia hejmo en Gaza Urbo. Mi sopiras rigardi la sunsubiron de nia balkono. Mi sopiras vidi la arbojn kaj verdan naturon kaj aŭskulti la birdokanton de la fenestro de mia ĉambro.

Mi sopiras apogi min al la betonaj muroj, kiuj sentis min sekura en ĉiuj sezonoj. Mi sopiras ĉiun angulon, straton kaj kvartalon en Gazao. Mi sopiras la unikan odoron de Gaza Urbo, la plej bela urbo en la mondo.

La revo reveni al normala vivo nutras mian paciencon. Esti apud la maro donas al mi forton. Israelo ne povas detrui la maron.

Manko de elektro permesas al la steloj brili pli hele. Antaŭ ol ekdormi, mi diras al mi: “Spiru, Huda, spiru. Ĉi tiu milito finiĝos kaj vi revenos al via Gazao, via hejmo, kaj via vivo! Ĉi tiu infero certe finiĝos.”


Tuesday, 27 August 2024

La fino de la olivrikolto

La tradicioj de nia familio kaj la vivo de mia avo estis detruitaj de milito.

Nadera Raied Mushtha
Gaza Sektoro / la 17-an de aŭgusto 2024

Originala artikolo (en la angla)


Al la memoro de mia avo, Abdullah Qandeel (1946-2024)


Antaŭ dek kvin jaroj, kiam mi estis juna, nia familio kolektiĝis sub la disvastiĝantaj branĉoj de la olivarboj, oranĝaj kaj sikomoroj en la larĝa korto de niaj geavoj en la orienta parto de la najbareco Shuja'iyya de Gaza Urbo. Plenigita de la flustraj folioj kaj la gajaj kantoj de birdoj, ĝi estis sanktejo kie altvaloraj memoroj estis forĝitaj - loko kie la konstanta batado de niaj geavoj ŝajnis eĥi tra la aero mem, kiun ni spiris.

Ĉiujare en novembro, la ĉiujara olivrikolto estis tempo kiam nia tuta klano konverĝus, la sonoj de nia ridado kaj kamaradeco plenigis la aeron dum ni festis la sezonon de olivoleo kaj ĝiaj tradicioj. Ni ĉiuj iris al la hejmo de niaj geavoj portantaj niajn laborvestojn: miaj gepatroj, miaj gefratoj, kaj mi, same kiel miaj onkloj, onklinoj kaj kuzoj. Miaj panjo kaj onklinoj komencis farante bongustan fatayeron kaj teon kun mento. Poste ni ĉiuj marŝis al la olivarbaro, kiu estis kelkaj metroj for.

Mi ankoraŭ povas bildigi nin, miaj kuzoj kaj mi, dum ni rapidis preter la verdo de la arboj kaj la blanka seĝo kie mia avo ĉiam sidis dum la birdoj kantis supre. Kaj tie, en la centro de ĉio, staris mia onklo, lia fotilo kaptante la ridetojn kiuj dancis trans niaj vizaĝoj, por ĉiam konservante la magion de tiuj pasemaj momentoj.

Ĉi tiu estis la regno de okupataj abeloj dum ni kuregis inter la olivarboj plenigante niajn sitelojn, ridante kaj rakontante rakontojn dum ni laboris. Mia avo dirus: "Kiu unue plenigos sian sitelon, havos premion!"

Mi ankoraŭ povas aŭdi niajn voĉojn dum ni kantis la tradiciajn rikoltajn kantojn. La virinoj komencis kanti, kaj la viroj dancis per la bastonoj, kiujn ili uzis por frapi olivojn de la arboj. Ili ridis dum ili dancis la 'dabke', kaj la lumo de la suno brilis sur iliaj vizaĝoj brilante pro ŝvito. La viroj puŝis siajn bastonojn inter la olivfoliojn, skuante la branĉojn tiel, ke la frukto falis sur nin kiel pluvego. Sed ni ankoraŭ ridis.

Kiam krepusko plenigis la ĉielon, ni revenis al la domo de niaj geavoj, la hejmo de paco. Ni ĉiu portis la sitelojn da olivoj, kiujn ni kolektis, kaj ni poste sternis la olivojn sur la tero kiel verda tapiŝo. Ni ordigis ilin, kelkajn por stoki kaj iujn por esti premataj por oleo.

Ĉu ĉio ĉi estas en la pasinteco?

Kun la komenco de la milito post la 7-a de oktobro, la plej multaj familioj estis devigitaj forlasi siajn domojn. Ĝi estis la plej granda milito, pli granda ol iu ajn, kiun ni vidis antaŭe.

Estis militoj en 2008, 2012, 2014, 2021 kaj 2022, kaj plie la mallonga milito en majo 2023. Sed tiu ĉi nova milito estis la plej malbona. Ĝi mortigis la rozon de nia juneco, niajn infanojn, virinojn kaj maljunulojn. Ĉi tio estas milito de malsato, kiu komenciĝis en Norda Gazao kaj daŭre daŭras. Ĉi tio estas sangomilito en la stratoj kaj mortaj infanoj sub la rubo.

Post kiam la familio de mia patrino forlasis sian hejmon, kiel tiom da familioj en Gazao, ili translokiĝis al la hejmo de mia onklino, postlasante siajn olivarbojn kaj oranĝan arbojn. Ili devis evakui pli ol unu fojon, mallonge revenante al sia hejmo dum humanaj batalhaltoj, kaj poste, moviĝante de unu loko al alia, de hejmo al hejmo, de tendo al tendo.

Iun malhelan nokton en januaro, kiam miaj geavoj kaj mia plej juna onklino loĝis ĉe ni en konstruaĵo en Al-Tayaran, mi estis veka skribante dum la resto de mia familio dormis. Dum mi prilaboris mian rakonton, mi aŭdis mian avon ĵetadi en sia lito, moviĝanta de flanko al flanko. Subite li eksidis kaj turnis sian rigardon al mi.

"Kion vi faras, Nadera?" li demandis.
"Mi skribas rakonton, mia kara," mi respondis.

Li rekuŝis sur sian liton, sed liaj okuloj estis malfermitaj. Mi komencis senti min maltrankvila pri li. Kial li ne povis fermi la okulojn? Ĉu estis io malbona, pri kiu li ne rakontis al ni?

La sekvan matenon, ni trovis mian avon ploranta kiel juna infano, liaj larmoj fluantaj kiel rivero. Mia koro rompiĝis vidante mian avon tiel plori antaŭ ĉiuj ni. Do, mi demandis lin: "Kio estas malbona, mia kara?"

Li respondis: "Mi vidis en mia sonĝo, ke israelaj tankoj bruas trans mia olivarbaro. Ili ruliĝis tien kaj tien, kaj ili detruis ĉion kaj bruligis ĉiun arbon. Mi vidis mian korton ruinigita, kun fumo, polvo kaj ŝtonoj ĉie. Mi tiom zorgas pri mia korto; ĝi estas heredaĵo de mia patro. Ĉi tiuj antikvaj olivarboj estas nia familia historio. Mi esperas, ke tio, kion mi vidis en mia sonĝo, ne okazos.” Li diris tion tra siaj larmoj.

Kelkajn horojn poste, unu el la amikoj de mia avo vokis por rakonti al li kio okazis al lia posedaĵo. Lia amiko diris, ke la arboj malaperis kaj la arbareto fariĝis seka dezerto. La koŝmaro de mia avo realiĝis.

Tri monatojn post la sonĝo de mia avo kaj la perdo de liaj olivarboj, li mem iris en la ĉielon. Li suferis pro malsato kaj la amputo de sia dekstra piedo. Li ĉiam diris, ke li eltenos kiel liaj gepatroj kaj liaj olivarboj. Li diris, ke li restos firma. Sed la tankoj detruis liajn arbojn, kaj nun ĉi tiu milito mortigis ankaŭ lin.

La afabla vizaĝo de mia avo, liaj firmaj manoj kaj varmaj brakumoj malaperis. Ne plu ekzistas fabeloj, kaj la ĉiujara olivrikolto, iam ĝoja festo, reduktiĝis al nura fantomo. Nia vivo en Gazao nun estas ombro de sia iama memo, senigita de la ridado, la kamaradeco kaj la ŝatataj ritoj, kiuj iam infundis ĝin per signifo. La tero mem, kiu nutris la radikojn de nia familio, estis eldetruita, postlasante dezertan, dezertan pejzaĝon, kiu mokas la memoron pri tio, kio iam estis.

Ĉi tiu ne estas la fino kiun mia avo meritis.
 

Saturday, 24 August 2024

Forkurante la duan invadon de Shuja'iyya

'En tiu senfina tago, ĉio, kion mi povis fari, estis movi miajn krurojn, provante konduki nin ĉiujn kiel eble plej malproksimen...'

Yusuf El-Mobayed
Gaza Sektoro / la 13-an de aŭgusto 2024

originala artikolo (en la angla)


Frumatene ĵaŭdon, la 27-an de junio 2024. Ni ĉiuj dormis — 14 el ni — ĉe la domo de mia fratino en Al-Shuja’iyya, oriente de Gaza Urbo. Ni ŝirmiĝis ĉi tie ekde januaro 2024, post kiam nia hejmo kaj bieno estis detruitaj de la ofensivaj fortoj de Israelo en ĝia unua atako kontraŭ Al-Shuja'iyya en decembro 2023.

Ni estis vekitaj de la plej pezaj, plej intensaj bombadoj, kiujn mi spertis ekde la 7-a de oktobro. Kiam finiĝis la malaminda bombardado, mi ne zorgis pri tio, kio venos poste. Ĉio, kion mi povis fari, estis redormi.

Mi sukcesis ellitiĝi ĉirkaŭ 7:30 a.m., lavi mian vizaĝon kaj matenmanĝi. Mi sentis min laca kaj ĉagrenita.

Fuĝo el la kaoso

Mia frato Mohammed kaj mi iris al la detruita hejmo kaj disŝirita bieno de nia familio, ne malproksime de tiu de mia fratino. Ni volis vidi ĉu io pli okazis tie dum la nokto, kaj Mohammed volis duŝi. Li trovis lokon inter la amasoj da ruboj kaj verŝis sin per akvo, kiun li alportis el mia fratino. Ĝi donis al li peceton da privateco kaj digno.

Por mi, nia posedaĵo estis la plej bona loko por eskapi de la kaoso kaj bruo de la malbela nokto, kiun mi ĵus travivis. Ĝi estis loko de komforto, kie mi povis rememori la plej feliĉajn momentojn de mia vivo kaj loĝi sur plej ŝatataj memoroj. Mi pensis pri mia familio, miaj amikoj kaj parencoj dum mi vagadis sur tio, kio ĝis antaŭ nelonge estis nia mirige bela bieno.

Permesante al mi fantazian flugon, mi povis aŭdi birdojn serenadi mian spiriton, levante min sur flugiloj de eŭforio. Mi rigardis ĉielen, mirante pri la vastaĵo de klara bluo, senlima tolo de espero. Mi povis memori la bonodora parfumo de florantaj arboj — simfonio de odoroj. Estis kvazaŭ la aero ĉirkaŭbrakus min kun la dolĉeco de vinberoj, citronoj, persikoj, granatoj, figoj kaj oranĝoj en la milda venteto sur mia vizaĝo. Ĉi tio por la momento estis loko de trankvilo.

(Efektive, estis ĉio, kion mi povis fari por konservi mian ĉagrenan angoron en mi. Mia sola elirejo por ĉiuj tiuj sentoj de teruro kaj timo estas skribi. Por mi ĝi estas la sola rimedo por akiri iom da trankviliĝo. Mi daŭre demandas: ĉu mi postvivos ĉi tiun genocidon ĉu mi vivos feliĉe kun la restaĵoj de mia familio kaj miaj amataj homoj?)

Reiru al teruro

Reveninte al la kvartalo de mia fratino, mi renkontis mian plej junan fraton, Zakarya, kaj demandis lin kial li estis tie prefere ol ĉe la bieno, kie li kutime laboras prizorgante aferojn ĝis post la 7-a vespere. Li diris, ke li havas malbonan senton pri tio, kio okazos, ke li sentas, ke io terura estas okazonta.

Ne longe post tio, sen antaŭa averto, israelaj okupaciaj ĉasaviadiloj deĉenigis ruinigan atakon kontraŭ mia kvartalo - la hejmoj de miaj parencoj kaj nia bieno - per amasa kvanto da artileriaj obusoj. Mi konstatis, ke tio estas la komenco de terura atako kaj mi teruris. Mi ne sciis kion fari aŭ kien fuĝi. Ne estis loko por rifuĝi, do mi ĵus ekkuris sub pluvo de kugloj. Mi vokis mian fraton Mohammed; Mi pensis, ke li estas proksime de mi, sed li estis for.

Kiam mi alvenis al la enirejo de la strato de mia fratino, estis okupa helikoptero pafanta rekte sur la homojn en la mezo de la strato. Mi rapide vidis la direkton en kiun ili pafis kaj sukcesis eviti tiun danĝeron.

Kontrolante familion

Alveninte al la loko de mia fratino, mi kuris supren laŭ la ŝtuparo por vidi kio eble okazas tie. Mi trovis mian 11-jaran nevon, ankaŭ nomitan Mohammed, histeria. Li estis grave vundita reen meze de oktobro kaj nun estas nekapabla marŝi. Li plue timigis la aliajn, kiuj jam estis en paniko pro la bruo kaj kriego. Mi provis trankviligi lin. Ĉio, kion mi povis diri, estis: "Eble ĝi estas nur hazarda atako. Ĉio, kion ni povas fari, estas atendi kaj vidi kio eble venos poste."

Elklininte fenestron por enpreni la tutan celitan areon, mi atestis la mortigon de unu el niaj najbaroj: Artileria obuso trafis lin en la vizaĝon kie li staris ĉe la enirejo de sia konstruaĵo. Lia frato, plenigante akvocisternojn sur la tegmento de la konstruaĵo, reagis en timo saltante de la trietaĝa konstruaĵo, rompante siajn gambojn sed evitante sian propran morton.

Pli kaj pli malbona

Mi povis konstati, ke la bombado nun proksimiĝas al nia loko. Reenturninte, mi iris rekte al mia traŭmata nevo, prenis lin malgraŭ la severa doloro en unu el miaj brakoj pro vundo antaŭ ses monatoj, kaj tuj eliris kun li. Li kriegis pro teruro. La resto de mia familio sekvis, sed sur la strato ŝrapneloj kaj ŝtonoj flugadis ĉiudirekten, trafante ĉion antaŭ mi. Tamen, mi sukcesis protekti lin, kaj ni ĉiuj fuĝis de la areo, kunportante nur niajn vivojn.

La supraj israelaj trupoj detruis ĉion antaŭ la terarmeoj kaj faris neimageblan nombron da sangaj masakroj kontraŭ la homaro. Kien ni povus iri por foriri? esti sekura?

Post la plej bona parto de horo da daŭranta, ruiniga kaj terura bombado, la grunda invado estis lanĉita, lasante multajn senkulpajn homojn sangantajn kaj mortantajn en la stratoj. Dum kelka tempo, mi kaj multaj aliaj provis utili, saltante super korpoj, kriante por helpo, sed ricevante neniun. La ambulancaj skipoj estis malhelpitaj atingi nian lokon pro la daŭra danĝero, do ĉi tiuj martiroj restis sen medicina prizorgo. Estis korŝire.

Provizora sekureco

En tiu senfina tago, mi povis nur kuri. Mi movis miajn krurojn, penante konduki nin ĉiujn kiel eble plej malproksimen de tiu terura loko, direktante al la nekonataĵo. Feliĉe, ni sukcesis trovi provizoran sekurecon en la sekva kvartalo. Ni ekloĝis por atendi senpacience kaj malkomforte ĝis ni povos reveni al nia propra loko, aŭ ien sekura. Kion ni travivis - bombadoj, helikopteraj kanonŝipoj, virabeloj, tankoj; homoj vunditaj, sangantaj, mortantaj antaŭ niaj okuloj — estis pli ol sufiĉa teruro por unu tago — dum la tuta vivo.

Dum mi skribis ĉi tion, mia mensa trankviliĝo estis en kredado, ke mi nur priskribas scenojn por filmo, sed mi fizike tremis neregeble. Ĉi tio ne estis filmo. Ni homoj de Gazao, senhejmaj kaj malsatantaj, daŭre pensas la bezonon evakui kie ni estas kaj trovi alian lokon por ŝirmi. Mi deziras profunde iri al nia detruita hejmo nun, tiel malsana kaj laca estas esti rifuĝinto en mia propra lando, kredante ke mi havas bazajn rajtojn tamen ne havante.
Ĝis nun, mi klopodis digesti, se ne forgesi la malbelecon de tiuj scenoj, kiujn mia familio kaj mi travivis, sed bedaŭrinde ili estas gravuritaj en mia menso. Kion ni devas havi estas fino de ĉio ĉi.

Thursday, 22 August 2024

Mia naskiĝtago estas memorigilo, ke mi vivis por festi ĝin

Mi postvivis la masakron de Nuseirat, sed la eĥoj de tiu doloro resonas en mi.

Hamza N. Ibrahim
Gaza Sektoro / 8-a de aŭgusto 2024

originala artikolo (en la angla)


7-a de aŭgusto 2024: Mi fariĝis unu jaron pli maljuna hodiaŭ.

Mia naskiĝtago kutimis esti tempo de ĝojo, pripensado kaj novaj komencoj. Antaŭ unu jaro, mi vivis sen la timo kaj teruro, kiuj nun turmentas min. Mi povus dormi trankvile sen esti hantita de bombadoj, kiuj tenas min veka la tutan nokton kaj igas miajn dentojn senrege tremi pro timo.

Nun senĉesaj bombadoj, misilatakoj kaj la ĉiutaga lukto por sekurigi la manĝaĵon kaj akvon, kiun mia familio bezonas por pluvivi, ĵetis malgajan nubon super mian vivon.

Mi ne pensis, ke aferoj povus plimalboniĝi. Tiam mi travivis la masakron de Nuseirat.

La memoroj de tiu tago hantas min. En tiuj teruraj momentoj, mi sentis la fragilecon de la vivo; ĉiu sekundo sentis kiel eterneco, ĉar mi scivolis ĉu mi pluvivos.

La eĥoj de tiu doloro resonas en mi. Ili estas konstantaj memorigiloj pri la frakasitaj vivoj kaj revoj, kiuj difinas mian ekziston.

"Kuru kaj kaŝu, aŭ vi mortos"
Matene de la 8-a de junio, la etoso estis streĉa kiam mia familio kunpremis en la domo de mia avo en la tendaro Nuseirat, kie ni serĉis rifuĝon de la daŭra bombado. Je la 11:30 a.m., ni sidis sur la kanapo dum mi senespere rulumis la novaĵojn per mia telefono.

Nia espero pri paŭzo aŭ batalhalto forte pezis mian menson dum mi serĉis ajnan signon de helpo de la ekstera kaoso. La malforta brilo de sunlumo penetris la fenestrojn, ĵetante longajn, timigajn ombrojn tra la ĉambro.

Portempa trankvilo estis frakasita de surdiga eksplodo, kiam peza misilo frapis nian troloĝatan kvartalon. Artileriaj obusoj komencis pluvi de militaviadiloj kaj helikopteroj. Mi sentis, ke ni ĉiuj estas mortontaj.

Teruro kaptis min dum mi rigardis du helikopterojn ŝvebi proksime, ilia mortiga fajro celis la movoplenan merkaton Nuseirat, mortigante kaj vundante multajn senkulpulojn. Kvadrokopteroj senkompate mortigis iun ajn, kiu moviĝis sur la strato; la aero estis plenigita de peza kaj hazarda pafado, teruro, kaj la sono de pli ol dekduo da surdigaj eksplodoj. "Kuru, kuru kaj kaŝu, aŭ vi mortos," viro kriis de la strato kie li kaj lia vundita filo serĉis eskapi.

"Ĉu ĉi tio estas la fino de la mondo?" mia pli juna frato kriis, lia voĉo tremis pro timo, kiam li alkroĉiĝis al mi. “Mi tiom timas. Kio okazos al ni?”

Tiam misilo trafis kaj frakasis turon antaŭ nia domo, blankigante la aeron kaj ŝprucante flamojn ĉie. Miaj haroj stariĝis pro ŝoko kiam mi vidis la raketon flamon. Ĉirkaŭ ni krakis kugloj. Fajro blovis ĉirkaŭ ni de artilerio. Miaj kruroj estis trafitaj de frakasanta vitro kaj komencis sangi.

"Mi neniam vidis tian hororon en mia vivo," la voĉo de mia patro tremis dum li provis ŝirmi nin kontraŭ la teruro. La aero estis densa de fumo, malfaciligante klare vidi. Konsternite, mi trovis min murmuranta: “Ĉu mi estas en la ĉielo? Ĉu mi mortis?"

Ni malesperis eviti la fajron kaj bombadon. Kun mia pli juna frato kroĉiĝis al mi kaj nia malgranda familio de kvin kunpremitaj kune, ni rapide kaptis kelkajn esencajn posedaĵojn kaj eliris, gviditaj de la krioj kaj krioj de aliaj fuĝantaj familioj.

En nia hasto kaj timo, ni finis porti la ŝuojn de unu la alian - mi portis la ŝuojn de mia patro, mia patro portis miajn fraton, kaj mia frato portis miajn patrinon. Ni fuĝis el la domo de mia avo, kurante maltrankviligajn du kilometrojn al lernejo de UNRWA, kie ni serĉis rifuĝon.

Post horo da intensa bombado, ĝi estis finita. Mirakle, ni pluvivis.

Tio estis la oka fojo, ke ni estis delokigitaj de kiam la milito komenciĝis. "Mi ne volas morti, mi ne volas morti, panjo," mia juna kuzo singultis. "Ni ne prenis la ludilojn de nia hejmo."

Laŭ Al Jazeera, la israelaj helikopteroj, kiujn mi vidis pafi kontraŭ io ajn, kio moviĝis, estis parto de surpriza operacio por liberigi israelajn ostaĝojn. Dum la israela militistaro povis savi kvar ostaĝojn, ilia atako mortigis pli ol 250 senkulpajn homojn, inkluzive de pluraj israelaj ostaĝoj, kaj vundis pli ol 500 aliajn.

Pasiginte semajnon en la lernejo de UNRWA, ni revenis al la domo de mia avo, nur por trovi ĝin plejparte detruita. Ni verŝajne estus mortigitaj se ni restus tie dum la atako: La muroj estis grave difektitaj, la fenestroj frakasitaj, kaj la tegmento kolapsis. Ĉio estis kovrita de polvo kaj derompaĵoj.

Ni nun loĝas en senfenestra ĉambro sur la teretaĝo, la sola loĝebla ĉambro restanta en la domo.

Naskiĝtaga deziro
Dum mi pripensas mian 23-an naskiĝtagon, la longedaŭraj eĥoj de doloro ronĝas mian animon.

La pezo de la malfacilaj aferoj, kiujn mi travivis, igas min sopiri al paco kaj normala vivo. Mia nura naskiĝtaga deziro estas ke la milito baldaŭ finiĝos.

Wednesday, 21 August 2024

Afganaj virinoj alvenas en Edinburgo por fini medicinajn diplomojn rifutajn sub talibano

Severin Carrell Skotlanda redaktoro / mer. 21 aŭgusto 2024
Originala artikolo (en la angla)

Ne strikte ligita kun milito, sed ankoraŭ kelkaj bonaj novaĵoj pri libereco de elekto...

Trijara kampanjo de gepatroj de helplaboristo mortigita en Afganio alportas 19 praktikantojn al Skotlando.

Grupo de praktikantoj inaj kuracistoj el Afganio vojaĝis al Edinburgo por kompletigi siajn medicinajn diplomojn post kiam la talibano devigis ilin ĉesi studi.

La 19 virinoj alvenis en Brition mardon post trijara kampanjo de la gepatroj de Linda Norgrove, la kidnapita skota bonfara laboristo, kiu estis mortigita dum fuŝita savprovo de usonaj specialaj fortoj en 2010.

La Linda Norgrove Foundation, starigita kaj prizorgita fare de ŝiaj gepatroj, John kaj Lorna, de ilia hejmo en Uig, en la Okcidentaj Insuloj, diris ke la studentoj estis efektive limigitaj al siaj hejmoj pro timo por siaj vivoj ekde la talibano reakiris potencon.

La Fundamento laboris kun UK kaj skotaj registaroficistoj por aranĝi sekuran trairejon kaj studentajn vizojn por la virinoj. Ili ricevis lokojn en kvar medicinaj fakultatoj post kiam skotaj ministroj ŝanĝis la leĝon por trakti ilin kiel hejmajn studentojn elekteblajn por senpaga instruado.

Ĝi diris, ke grava klopodo estis en intertraktado de laŭleĝaj kaj burokratiaj obstakloj por alporti ilin al Britio, inkluzive de organizado de anglalingvaj testoj kaj aranĝado de universitataj intervjuoj per Skajpo.

Ĝi tiam negocis ilian vojaĝadon al Pakistano por peti UK-vizojn, pakistanajn vizon, biometrikon, studentan financadon, UK-bankkontojn kaj studentan loĝejon. Ĉio rakontita, ĝi elspezis proksimume 60,000 £.

Multaj el la virinoj estis bazitaj en Kabulo, sed aliaj venis de malproksimaj provincoj, inkluzive de Bamyan, Wardak kaj Daykundi. Ili flugis al Britio de Islamabado en Pakistano.

En deklaro eldonita de la fondaĵo, unu el la studentoj, Omulbanin Sultani, diris, ke la Norgroves kaj ilia asistanto "savis niajn vivojn en ĉiu senco de la vorto" subtenante ilin dum la lastaj tri jaroj.

"Ĝi plenigas min per grandega fiero kaj ĝojo stari ĉi tie hodiaŭ en ĉi tiu bela tago," ŝi diris. “Sed mi diru al vi, esti ĉi tie ne estis tiel facila, kiel ŝajnas ĉi tiuj vortoj. Ni eltenis mil tagojn da sufero por atingi ĉi tiun punkton.”

Alia studento, Zahra Hussaini, 19-jara, kiu finis sian unuan jaron da medicino kiam la talibano reakiris la potencon, diris, ke estas sonĝo alveni al Britio. Ŝi diris, ke ŝi esperas, ke kiam ŝi kvalifikiĝos, estos sekure reveni hejmen.

"Nia vojaĝo ĉi tie estos sufiĉe longa, eble dum ok jaroj, naŭ jaroj, kaj mi pensas, ke dum ĉi tiu tempo multaj ŝanĝoj venos al Afganio," ŝi diris. "Mi esperas, ke la situacio ne restos la sama."

John Norgrove diris, ke ĝi kuraĝigas la UK kaj skotaj registaroj tiel proksime kunlaboris pri la projekto.

"Fine ĉi tiuj 19 nekredeble talentaj junaj virinoj reakiras sian estontecon kun la ŝanco de enorma edukado kaj kariero. La alternativo por ili en Afganio ne estis bona," li diris.


Tuesday, 20 August 2024

Forpelita en la nekonaton, refoje

‘Kio estas pli malfacila ol malmunti la tendojn kaj fuĝi estas la maniero kiel homoj rigardas unu la alian.’


Hadeel Awad
Gaza Sektoro / 30-a de julio 2024
Originala artikolo (en la angla)



Kiel palestinano en Gazao, mi travivis multajn militojn. Kvankam ĉi tiuj senĉesaj atakoj kontraŭ ni estas parto de daŭra realo, la milito, kiun ni vivas hodiaŭ, estas malsama ol ĉiuj aliaj, kiujn ni suferis. Ĝi estas milito de genocido kaj malsato - kaj ankaŭ de la konsekvenca elpelo de nia popolo de unu loko al alia.

Post 215 brutalaj tagoj da agreso, la israela okupado ordonis al la homoj delokitaj en Rafah, mia familio kaj mi inkluzivis, iri al aliaj lokoj antaŭ ĝia surtera invado de la malgranda urbo. La odoro de morto jam estis ĉie. Mi ne povis ĉesi pensi, ĉu plej bone estus resti en Rafah kaj daŭrigi mian laboron kiel flegistino ĉe improvizita medicina punkto, aŭ denove postkuri falsajn promesojn de sekureco en la nekonataĵon.

Sub nilonaj tendoj kuntenataj per lignaj bastonoj, la somera suno estis nepardonanta. Tamen, la neeltenebla varmego de la longaj tagoj eĉ ne alproksimiĝis al tio, kion ni eltenis post kiam la mallumo de la nokto ĉirkaŭprenis nin. Mi neniam forgesos la teruron de ĉi tiuj noktoj — la sonon de aviadiloj kaj bomboj ĉasantaj nin el ĉiuj direktoj. Miliono kaj duono el ni, malvastaj en la 54 kvadratajn kilometrojn, kiuj estas Rafah, ĉiuj demandas sin ĉu ni estos vunditaj, aŭ eĉ vivos, antaŭ la mateno.

La okupanto diris, ke ni estos sekuraj ĉi tie, sed ni rapide eksciis, ke tio ne estas tiel. Kial ĝi estus malsama en la sekva "sekura" zono? Ne estas perdita por ni, ke niaj homoj, kiuj klopodas pluvivi en ĉi tiuj punaj tendourboj, jam suferis pro ege perfortaj bombadkampanjoj, en ĉi tiu milito kaj ĉiuj antaŭaj. Ni perdis familianojn kaj amikojn - kaj ni scias, ke pli mortos. Ĉiumomente povas veni la timindaj novaĵoj.

Ni multe parolas unu kun la alia pri kiel ĉi tiuj tagoj pasos, kiam la milito finiĝos, kaj kia estos nia fina sorto. Kaj kiam tendaroj estas forpelitaj, ni parolas pri kion fari kaj pesi niajn elektojn kune. Ni esperis momente repreni nian kolektivan spiron ĉi tie, eĉ malgraŭ la teruraj kondiĉoj, sed tio ne devis esti. Ĉiuj nur provas pluvivi. Por ni nun, tio signifas certigi la hodiaŭan provizon de manĝaĵo kaj akvo. Ĉu ĝi estos disponebla, se ni prenos niajn tendojn kaj starigos ilin aliloke?

Kio estas pli malfacila ol malmunti la tendojn kaj fuĝi estas la maniero kiel homoj rigardas unu la alian. Ni translokiĝis de unu loko al alia tiom da fojoj, ke mi perdis la kalkulon — sed la rigardo en la okuloj de tiuj, kiuj rigardas tendon malmuntotan, estas malfacile priskribi. Ĝi esprimas mizeron, konfuzon, perdon, maltrankvilon, timon kaj obtuzecon ĉiuj samtempe.

Mi sentas ĉiujn ĉi tiujn aferojn dum mi rigardas niajn forlokitojn denove delokitajn, elirante el la stratpordegoj kun la tendaro malantaŭe.

Kaj mi pensas, ke mi havas la saman aspekton en miaj okuloj.

Ĝi estas reflektita en la okuloj de virino pakanta sian tendon kaj rigardante supren al la ĉielo, lamentante: "Vi estas pli amema al ni ol la tuta mondo!"

Mi vidas ĝin denove en la okuloj de alia virino balancanta panon sur sia kapo. "Bone, kien ni iru?" ŝi demandas.

Viro, kiu ĵus revenis de la "sekura zono" klarigas, "Mi revenis ĉar tie ne restis spaco por mi."

Ĉiuj sekvas la sonojn de ĉi tiuj voĉoj al tiuj, kiuj parolas la vortojn. Ni interŝanĝas tiun rigardon, kiu diras pli ol la lingvo povus iam esprimi.

Mi estis inter la lastaj, kiuj foriris kaj iris por lasta promenado tra mia delokiga tendaro, kie preskaŭ ĉiuj malaperis — denove devigitaj al la nekonataĵo. Unu el la malmultaj restantaj vendistoj kaptis megkornon kaj komencis voki per malforta voĉo, "Adiaŭ, Rafah."

Larmoj fluis en miaj okuloj.

Kaj dum mi rigardis la venkitajn vizaĝojn de tiuj ankoraŭ fuĝantaj, mi estis superŝutita de senpoveco — de la manko de helpo, kaŝitaj larmoj, premataj viroj, fragilaj virinoj. Ni estas kunligitaj de estonteco, kiu ne estas nia decidi. La ŝarĝo de seniluziiĝo estis peza dum mi ploris pri la stato de nacio kie ĉiuj estas lacaj kaj ne ekzistas vivo.

Gazao malrapide mortas. Ĉiuj niaj infanoj, virinoj kaj junularoj estas sieĝitaj kaj minacataj je morto en ajna momento. En la palpebrumo de okulo, ies rakonto finiĝas - kaj tomboj por ŝirmi nin en morto fariĝas same malabundaj kiel la hejmoj intencitaj por ŝirmi nin dum ni vivas.
 

Sunday, 18 August 2024

El La Radiaj Sutroj

Iom da malstreĉiĝo estas en ordo por ĉi tiu #silenta dimanĉo

Elspirante, spiro liberiĝas kaj elfluas.
Estas pulso kiam ĝi turniĝas por flui enen.
En tiu vico, vi estas malplena.
Enigu tiun malplenon kiel la fonton de ĉiu vivo.

Enspirante, spiro enfluas, plenigas, nutras.
Ekzakte kiel ĝi elfluas,
Estas ekbrilo de pura ĝojo -
La vivo renoviĝas.

Friday, 16 August 2024

Malsata en Gazao


Ĉi tiu artikolo estas iom malnova, sed ankoraŭ legindas...


"En Gazao, morti pro malsato estas pli malbona ol morti pro bomboj"
La homoj de Norda Gazao alfrontas duoblan katastrofon: malsatiĝi, kaj rigardi siajn infanojn malsati.

Ahmed Dremly
Gaza Sektoro / 3-a de julio 2024
originala artikolo (en la angla)


Hieraŭ, mi revis manĝi bananojn kaj pomojn. Mi vekiĝis kun larĝa rideto sur la vizaĝo - sed tiu pasema ĝojo rapide fariĝis seniluziiĝo, kiam mi konstatis, ke mi estas ankoraŭ ĉi tie, en norda Gazao, kun malplena stomako, meze de genocido.

Ĉi tio ne estas la unua fojo, ke ni renkontas malsatkatastrofon en la enklavo. Ekde la 7-a de oktobro, la militistaro de Israelo malhelpis aŭ strikte limigis la eniron de esencaj, vivsavaj manĝaĵoj en Gazaon. Ili bombis manĝbutikojn kaj bakejojn, celante mortmalsati nin se ili ne povas mortigi nin per siaj armiloj.

Ni estis devigitaj trovi alternativojn al blanka faruno, kiu iĝis neatingebla aŭ troe prezo. Ni uzis bestan furaĝon, kaj kiam tio finiĝis, ni komencis manĝi foliojn kaj herbojn por plenigi niajn malplenajn stomakojn.
Plejparto de mia familio kaj aliaj homoj, kiujn mi konas en Gazao, precipe infanoj, suferas malsanojn kiel iktero kaj hepatito pro subnutrado kaj dehidratiĝo.

Je unu momento, Israelo permesis malpezan enfluon de humanitara helpo, kiu sentis kiel malgranda trankviligo por niaj malfortigitaj korpoj - sed ĝi estis mallongdaŭra, sekvita de eĉ pli fortaj rimedoj por malhelpi manĝaĵon eniri Gazaon.

Kiel multaj palestinaj familioj, en oktobro 2023, ni stokis kiajn ajn legomojn, spicojn kaj enlataĵojn ni povis trovi - aĵojn kiuj ne difektus sen fridigo, ĉar ni ne havis potencon ekde la milito komenciĝis. Sed niaj provizoj elĉerpiĝis ene de kelkaj semajnoj. Homoj tiam komencis serĉi manĝaĵojn en domoj kiuj ne plu estis okupitaj, aŭ eĉ en la rubo - sed tiuj provizoj ankaŭ rapide malaperis.

Iuj merkatoj ankoraŭ havas manĝaĵojn por aĉeto, sed homoj estas rompitaj post preskaŭ naŭ monatoj da milito. Mi elspezis ĉiujn miajn ŝparaĵojn kaj prenis ŝuldon, same kiel miaj frato kaj fratino. Multaj homoj vendis meblojn aŭ aliajn havaĵojn por aĉeti manĝaĵon, farunon aŭ medikamenton.

Ĉu ni ridas aŭ ploras?

Ekde la fino de junio, pasis pli ol kvar monatoj de kiam mia familio havas provizon de freŝaj legomoj, viando aŭ ajnaj aliaj sanaj manĝaĵoj. Ni pluvivas per faruno, limigitaj enlataĵoj kaj guŝoj - la nuraj manĝaĵoj permesitaj en Gazaon per la kamionoj de humanitara helpo atendantaj ĉe la landlimoj. Ni manĝas la samajn specojn de manĝaĵo ĉiutage.

Miaj junaj nevinoj kaj nevoj ofte ploras kaj rifuzas manĝi la samajn monotonajn manĝojn, malgraŭ la klopodoj de mia fratino por spici la receptojn. Mia kvarjara nevino, Tia, ploris ĉar ŝi deziris akvomelonon post vidi ĝin en bildstrio. Ni mensogis al ŝi, dirante, ke ĝi ne estas sana, nur por ĉesigi ŝiajn larmojn. De tiam ni lernis eviti montri al la infanoj fotojn aŭ filmetojn de manĝaĵoj.

Estas korŝire vidi infanojn malsati, kaj ni estas senpova helpi. Hamoud, mia kvinjara nevo, havis sian naskiĝtagon antaŭ du tagoj. Ni decidis festi malgraŭ ĉio.

Ni bruligis kandelon sen kuko. Dum nia kanto "Feliĉa Naskiĝtago" sufokis la zumado de israelaj virabeloj, lia fratino demandis al li: "Kion vi deziras por via naskiĝtago?" Li paŭzis, la brovo sulkiĝanta pro profunda penso. Post kelkaj sekundoj, liaj okuloj ekbrilis: "Mi revas manĝi hamburgeran sandviĉon!"

Ni ne sciis ĉu ridi aŭ plori. Mi neniam imagis tempon, kiam manĝi fariĝos naskiĝtaga deziro.

Eĉ la limigita humanitara helpo, kiu atingis la nordon, ne estas egale distribuita. Mia familio ricevis helpon du aŭ tri fojojn ekde la komenco de la milito, dum aliaj familioj ricevis ĝin pli ol 20 fojojn — kaj multaj homoj, kiuj vere bezonas helpon, ricevis neniun, do mi redistribuis kelkajn el niaj al ili. La helpdistribua sistemo estas en kaoso, kaj ne estas gvidanto por konsulti aŭ plendi.

Alia problemo estas, ke la manĝa helpo, kiu venas de diversaj landoj, estas malebena kvalite. Granda parto de la enlatigita manĝaĵo estas eksvalidiĝinta kaj sidis en kamionoj en la varma suno dum longa tempo antaŭ esti liverita, do ĝi alvenas difektita.

La pasto ankaŭ estas defio por manĝi. Mi amas paston kaj kutimis manĝi ĝin la tutan tempon. Sed lastatempe kiam mia fratino kuiris iom, ĝi estis stranga formo, kvazaŭ ĝi estus kuirita kaj poste rekuirita. Mia fratino demandis min, kiel ĝi gustumis; Mi rigardis ŝin sed diris nenion, kaj tiam ni ambaŭ ridis, ĉar ni ne havis alian elekton ol manĝi ĝin.

Mi kaj miaj kuzoj provis kultivi plantojn, kiel terpomojn kaj tomatojn, sur nia tegmento, sed ĝi malsukcesis pro akvomanko. Dufoje, ni neatendite devis fuĝi de nia hejmo kiam israelaj trupoj invadis nian kvartalon, kaj la plantoj mortis pro manko de akvo.

'Mi forgesis kiel kuiri'

Post monatoj sen manĝi ĝuste, ĉiuj en norda Gazao malpeziĝis. Mi perdis 15 kilogramojn ekde la komenco de la milito. Mi antaŭe estis aktiva, sed nun miaj malgrasaj kruroj ne povas porti mian korpon. Mia haŭto estas pala, kaj mi sentas konstantan kapturnon kaj doloron en miaj ostoj kaj stomako.

Mia fratino Diana, kiu amis kuiri kaj preparis bongustajn pladojn por la familio antaŭ ĉi tiu milito, ankaŭ suferas de stomaka doloro, verŝajne pro devi manĝi eksvalidiĝintajn manĝaĵojn kaj la mankon de dieta diverseco. "Mi sentas, ke mi forgesis kiel kuiri, kaj mi ne povos denove kuiri," ŝi diris al mi senespere.

Kio plimalbonigas la severan malsaton, estas ke ĉio dum ĉi tiu milito postulas pli da fortostreĉo kaj energio - kiel kolekti lignon de detruitaj domoj, aŭ alporti akvon de mejloj for - dum niaj korpoj estas tiel delikataj.

Ĉiutage, mi iras al butikoj kaj budoj esperante trovi ajnan manĝaĵon por aĉeti, sed mi kutime revenas kun malplenaj manoj. Dum lastatempa ekskurso, mi bonŝancis trovi ulon vendantan ovojn por $4 po. Mi aĉetis la sep kiujn li havis. Ili eĉ ne sufiĉis por unu manĝo por mia familio, sed ili saltigis la infanojn de feliĉo. "Mi volas manĝi ĉiujn," kriegis mia sesjara nevino, Basima, kiam ŝi vidis ilin en mia mano.

Homoj en Gazao antaŭe estis malavaraj kaj amaj, ĉiam pretaj gastigi kaj nutri aliajn, precipe en sanktaj tagoj - sed nun ĉiuj suferas severan malsaton, kaj ili havas nenion por esti malavara.

Dum Eid al-Adha, amiko frapis nian pordon per blanka sako enhavanta uncon da viando. Li estis sufiĉe lerta por meti ĝin en tri sakojn por ke neniu sur la stratoj povu vidi ĝin. La problemo de mia patrino estis "kiel kuiri ĝin sen ke iu flaris ĝin." Mi helpis ŝin fari fajron kaj kuiri ĝin sur la tegmento, tenante la kovrilon sur la poto; ĝi finiĝis nesufiĉe kuirita, kaj la plej multaj el la infanoj, kiuj manĝis ĝin, spertis digestajn problemojn, ĉar iliaj stomakoj luktis por elteni la neatenditan manĝon.

Morti pro malsato estas multe pli malbona ol morti pro bomboj, ĉar meze de via propra malsato kaj vidante viajn infanojn malsati, vi sentas, ke vi mortas 1,000 fojojn. Ni estas deprimitaj, frustritaj kaj koleraj, sed ni ne povas rezigni. Ni ne havas elekton. Ni rezistos ĝis la fino.

Ĉi tiu artikolo unue aperis en Middle East Eye

Wednesday, 14 August 2024

Fari muzikon kaj retrovi ĝojon

Junulo en Gazao venkas malesperon ludante sian oudon por siaj najbaroj en tendaro.


Aya Al-Hattab
Gaza Sektoro / la 13-an de aŭgusto 2024

originala artikolo (en la angla)

Deksepjara Samih Al-Madhoun sidas ĉe la enirejo de sia tendo, ornamita per sia palestina kefijo, kaj ludas la oudon. Talenta studento de Gaza City, li nun dividas esperon, pozitivecon kaj kreivon per sia muziko. Lia freŝa muzika voĉo kontrastas al la malgajo de la tendarplena tendaro kaj la malfacilaĵoj konfrontitaj de tiuj delokitaj ekde la komenco de la milito.

La 12-an de oktobro 2023, kiam la delokiĝo komenciĝis pro la subita milito kaj la preteksto, ke Gaza Urbo fariĝis danĝera militzono, komenciĝis la malĝojaj kaj laŭgradaj seniluziiĝoj en la vivo de Samih. Li kaj lia familio estis devigitaj evakui al Khan Younis.

La unua bato estis profunda. Ĉar la okupado de Israelo malpermesis homojn preni multajn posedaĵojn dum la evakuado, li estis devigita postlasi sian oudon, instrumenton kiun li ludis dum jaroj kaj konsideris parton de li mem. Li ankaŭ faris la malfacilan decidon forlasi siajn muzikojn kaj lernejajn librojn, kun iliaj karaj memoroj.

Konservatorio studento

Samih-on mi renkontis la unuan fojon du jarojn pli frue, ĉe la literaturfako de la Universitato Al-Azhar dum mi studis tie. Li kantis kun aliaj korusanoj, inkluzive de mia fratineto Malak. Ili prezentis mirindan spektaklon tiun tagon.

En tiu sama palestina kefijo, kiun li ĉiam portis en agado, liaj senkulpaj trajtoj brilis dum li ludis kaj kantis en diversaj medioj, de muzikaj vesperoj ĉe la Edward Said Nacia Konservatorio de Muziko kaj ĉe naciaj festadoj kaj okazaĵoj.

En la konservatorio, ni ĉiam parolis pri la ĉarmo de muziko, la beleco de vivo, kaj la allogo de eksterordinaraj momentoj. "Muziko estas mia vivo." Tiel Samih resumis sian profundan pasion por muziko. Li priskribis sian antaŭmilitan memon kiel ludanton de espero kaj ĝojo, lia vivo plena de optimismo ĉu li babilis kun familio, renkontiĝoj kun amikoj, aŭ ekzamenanta lernejon kaj muzikajn vesperojn ĉe la konservatorio.

Lia patro malkovris sian kantantan talenton en juna aĝo kaj instigis lin aliĝi al la Voice Kids-konkurado. Samih tiam enskribiĝis ĉe la konservatorio kaj elektis la oudon kiel sian instrumenton, pro sia amo por orientaj instrumentoj kaj la unika ligo kiun li sentis kun la sono. Li lernis ludi kantojn de la libana kantisto Fairuz, kiujn adoras kaj junaj kaj maljunuloj kaj kiuj resonis profunde en la koro.

Li ekfunkcius sian antaŭmilitan tagon irante al lernejo kaj pendis kun siaj amikoj. Post la lernejo, li reirus hejmen, pasigus tempon kun la familio kaj premus iom da studtempo. Vespere, li plonĝus en la mondon de muziko ĉe la konservatorio, brakumante vivon, liberecon, la sorĉon de muziko kaj mem-malkovron. Tio estis lia rutino kiel studento kaj muzikentuziasmulo: vivo sen streso, problemoj, tropensado kaj elĉerpiĝo, same kiel tiu de iu ajn studento.

Post jaroj da studado ĉe la konservatorio, Samih perfektigis siajn kantajn kaj ludkapablojn kaj malkovris sian kapablon komponi novajn melodiojn. Li celis fini siajn muzikstudojn kaj revis prezenti sur la plej grandiozaj scenejoj.

Studento fariĝis interna rifuĝinto

La vivo de Samih dramece ŝanĝiĝis en tiu fatala aŭtuna tago, kiam lia familio transloĝiĝis de varma hejmo plena de muziko, paco kaj beleco al severa tendovivo inter eksplodoj, tankoj, hajlo, inundanta pluvakvo kaj ostmalvarma malvarmo.

Ĉiumatene nun, li leviĝis por kolekti akvon por lavi, bani kaj trinki. Lia korpo ĉeestis tie, sed lia animo restis hejmen. Li sopiris reveni, ludi sian oudon, ekzameni lernejon kaj reunuiĝi kun siaj amikoj. Li diris al mi, ke lia vivo fariĝis neeltenebla, tagoj sentiĝis nekonataj, kaj li apenaŭ rekonis sin. Mi provis trankviligi lin, emfazante lian forton kaj la belan vivon tenas kun la mirindaj momentoj atendantaj lin en la estonteco.

Sed la sufero kaj seniluziiĝo ne finiĝis tie. Proksimume monaton poste, en novembro, Khan Younis fariĝis militzono pro la subita decido de la israela militistaro okupi ĝin. La familio de Samih serĉis rifuĝon en palestina Red Crescent-konstruaĵo, nur por alfronti danĝeron kiam la armeo ordonis al ili evakui antaŭan eksplodon en parto de la konstruaĵo.

Feliĉe ili eskapis nedifektitaj. Samih priskribis ĉi tiun tagon kiel la plej malfacilan iam ajn, momenton ĉe la rando de morto. Ili evakuis al Rafah kaj tie ili starigis sian tendon, daŭrigante la ciklon de aflikto.

En februaro la israela militistaro komencis sugesti pri eniro en Rafah, kaj la amaskomunikila kovrado temis pri ĉi tiu minaco. Rafah estis okupita en majo, igante la familion de Samih evakui al la Deir Al-Balah rifuĝejo.

Samih sentis sin superfortita de tiuj subitaj turnoj de eventoj, trovante neniun konsolon, sekurecon aŭ konsolon ie ajn. Li vivis en konstanta timo por sia familio dum ili alfrontis la danĝerojn de morto, malsato, kaj senhejmeco denove.

Inspirite reen al muziko

En la tendaro Deir Al-Balah, Samih sidis ĉe la enirejo de sia tendo sub arda varmego kiu mallumigis lian haŭtnuancon, funebrante la perdon de sia pasinteco, nuntempo, kaj estonteco.

En subita momento de inspiro, li antaŭvidis sin elektante oudon, gramante ĝiajn kordojn, kaj kantante. Eble per muziko, li povus retrovi esperon inter la sufero kaj liberiĝi de la severaj realaĵoj de milito.

Li aĉetis oudon kaj komencis ludi kaj kanti ĉe la enirejo de sia tendo. Liaj kantoj resonis kun la homoj, alportante ĝojon kaj senton de aparteno al sia palestina patrujo. Per muziko, kaj infanoj kaj plenkreskuloj povus momente eviti la traŭmatojn de milito kaj ampleksi la belecon de vivo.

Samih ĵuras per la vortoj de Marcel Khalife: "Se ne estas pasio, ne estos kreemo."

En siaj propraj vortoj, li deklaras, "Samih iam estis la portanto de espero kaj ĝojo antaŭ la milito, sed nun li portas la ŝarĝon de doloro. Tamen, li daŭre ludos kaj disvastigos optimismon kaj feliĉon ĉirkaŭ li."

Ni devas memorigi nin, ke malgraŭ la jaroj da morto dum la okupacio, ni neniam perdis nian belecon. Ĉi tiu beleco, eĉ se simbola, permesas al ni rifuzi la ĉeeston de okupo kaj konservi nian esencon.

Vico en romano de palestina verkisto Ibrahim Nasrallah resonas profunde ĉe mi: "La rakonto ne finiĝas kiam ĝi finiĝas, la rakonto komenciĝas, kaj kiam ĝi komenciĝas, ĝi devas daŭrigi ĉi tiun komencon al alia komenco."

Kaj tiel, en la rakonto de Samih, ĉar li atingas sukceson, ĝi markas ne la finon sed novan komencon. Ĉiu sukceso faciligos la vojon por pli, kondukante lin de unu triumfo al la sekva, ĉiu paŝo gvidante lin al feliĉo kaj pliigita kreemo, finfine formante la vivon pri kiu li revas. En esenco, ĉiu fino estas nur la komenco de multaj komencoj.


Saturday, 3 August 2024

Veganismo estas pli ol dieto, Esperanto estas pli ol lingvo

Mi publikigas ĉi tiun artikolon ĉar ĝi estas pacisma mesaĝo

Veganismo kaj Esperanto: Pli ol Ŝajnas

Eseo kaj bildo far' de: prof. dro. AI 愛, kun mia modesta helpo.

eldonita de esu_vegano_peranto 

....................

Ĉi tiu eseo celas esplori la pli profundajn dimensiojn de veganismo kaj Esperanto, montrante kiel ambaŭ movadoj estas esprimoj de etika kaj filozofia engaĝiĝo al justeco, egaleco kaj daŭripovo.


Veganismo: Pli ol Dieto

Etikaj Aspektoj

Veganismo, en sia kerno, estas etika engaĝiĝo al neekspluatado kaj besto-bonfarto. Veganoj elektas eviti produktojn de besta origino ne nur pro sanaj kialoj aŭ dietaj preferoj, sed ĉefe pro etika konvinko. La vegana filozofio rifuzas la ideon ke bestoj devas esti uzataj kiel rimedoj por homa konsumo. Ĉi tiu rifuzo etendiĝas al ĉiuj areoj de la vivo, inkluzive de vestaĵoj, kosmetikaĵoj kaj amuzado, kie bestaj produktoj aŭ malbonfarto de bestoj estas implikitaj.

Media Dimensio

Veganismo ankaŭ havas gravan median dimension. La produktado de viando kaj aliaj bestaj produktoj havas konsiderindan median efikon, kontribuante al klimata ŝanĝo, senarbarigo, biodiverseca perdo kaj akvopoluado. Adopti veganisman dieton povas draste redukti la ekologian spuron de persono. Tiel, veganismo harmoniĝas kun principoj de daŭripovo kaj media konservado, antaŭenigante vivstilon kiu celas minimumigi la damaĝon al la Tero.

Sociaj kaj Politikaj Komponentoj

Krom la etikaj kaj mediaj aspektoj, veganismo havas socian kaj politikan dimension. La vegana movado ofte pledas por ŝanĝoj en agrikulturaj kaj nutraj politikoj, serĉante transiron al pli justaj kaj daŭrigeblaj nutrosistemoj. Veganoj ankaŭ laboras por sensivigi la publikon pri la vivkondiĉoj de bestoj en la nutra industrio kaj por antaŭenigi kompatajn kaj daŭrigeblajn alternativojn.

Esperanto: Pli ol Lingvo

Idealoj de Egaleco kaj Paco

Esperanto estis kreita kun la intenco esti internacia lingvo kiu faciligus komunikadon inter homoj de diversaj kulturoj, tiel antaŭenigante pacon kaj tutmondan komprenon. Ludwik Lejzer Zamenhof, la kreinto de Esperanto, vidis la lingvon kiel ilon por superi la lingvajn barojn kiuj ofte kondukas al miskomprenoj kaj konfliktoj. Tiel, Esperanto reprezentas idealon de egaleco, kie neniu nacia lingvo superregas alian, kaj ĉiuj homoj havas komunan komunikilon.

Komunumo kaj Kulturo

Pli ol esti simple lingvo, Esperanto disvolvis sian propran kulturon kaj komunumon. La parolantoj de Esperanto, konataj kiel esperantistoj, formas tutmondan reton de individuoj kiuj dividas komunajn valorojn de amikeco, solidareco kaj kunlaboro. Ĉi tiu komunumo partoprenas en renkontiĝoj, kongresoj kaj kulturaj eventoj kie oni festas diversecon kaj antaŭenigas kulturan interŝanĝon.

Socia kaj Politika Movado

Esperanto ankaŭ havas politikan kaj socian komponenton. Esperantistoj pledas por la agnosko de Esperanto kiel neŭtrala lingvo en internaciaj forumoj kaj en edukaj sistemoj. La lingvo estas vidata kiel rimedo por rezisti la kulturhegemoniadon kaj lingvan hegemonion de la dominaj potencoj, antaŭenigante anstataŭe pli egalan kaj plurismeman mondon.


Komparo kaj Kontrasto

Kvankam veganismo kaj Esperanto ekestas en tre malsamaj kuntekstoj, ambaŭ dividas la karakterizaĵon esti pli ol siaj bazaj difinoj. Ambaŭ movadoj reprezentas profundajn etikajn kaj filozofiajn engaĝiĝojn, pledas por justeco kaj egaleco, kaj celas krei inkluzivajn kaj daŭrigeblajn komunumojn. Dum veganismo fokusas al la rilato inter homoj kaj bestoj, same kiel al la media efiko, Esperanto enfokusigas homan komunikadon kaj pacon.

Konkludo

La frazo "Veganismo estas pli ol dieto, Esperanto estas pli ol lingvo" emfazas la profundon kaj amplekson de ĉi tiuj movadoj. Ambaŭ ekzempligas kiel individuaj elektoj povas havi vastajn etikajn, sociajn kaj politikajn implicojn. Transcendante siajn surfacajn difinojn, veganismo kaj Esperanto invitas nin rekonsideri niajn agojn kaj labori por pli justa kaj kompata mondo. En mondo ĉiam pli interkonektita, ĉi tiuj movadoj ofertas vojojn al pli granda kompreno kaj kunlaboro tutmonda, defiante nin vivi laŭ niaj plej altaj valoroj.

Nia bieno en la nordo: unu malgranda parto de granda katastrofo

La sanktejo de mia familio de urba vivo estis detruita, sed la tero restas kaj ni rekonstruos. Salsabeel AbuLoghod / la 24-an de januaro 202...